W Muzeum Uzbrojenia (oddział Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości) otworzyliśmy wyjątkową wystawę czasową broni i wyposażenia należących do wielkopolskich oddziałów Armii Krajowej, pt. „Depozyt z wieczyńskiego prezbiterium”. Ta cenna kolekcja od 1983 roku znajduje się w naszych zbiorach.
Witając gości wernisażu dyrektor WMN Przemysław Terlecki powiedział:
„Jesteśmy prawdziwymi szczęściarzami, bo żyjemy 80 lat bez wojny. Tym bardziej musimy pamiętać o tych, którzy walczyli o pokój.” Dyrektor podkreślił, że: „Wystawa chociaż skromna, ale to co widzimy w gablotach ma fascynującą historię. Zaprzecza niesprawiedliwym przekazom o rzekomym braku konspiracji w czasie II wojny światowej w Wielkopolsce. Przedstawia specyficzne warunki tworzenia oporu w naszym regionie, który był zupełnie inny niż konspiracja w Generalnej Guberni.”
Na otwarcie wystawy przyjechał z Wrocławia Konsul Generalny Republiki Federalnej Niemiec Martin Kremer, który podziękował za zaproszenie i powiedział: „Wydarzenia, o których opowiada ta wystawa to część wspólnej, niestety bardzo bolesnej historii. Przypomina o dramacie II wojny światowej i o determinacji i odwadze ludzi, żołnierzy AK, ich bezgranicznej miłości do ojczyzny. Niemcy nie znają historii Armii Krajowej. Będę zachęcać wszystkich do odwiedzenia Waszego Muzeum. To najbardziej sprzyja budowaniu mostów między naszymi narodami.”
Członek Zarządu Powiatu Poznańskiego Elżbieta Nawrocka podkreśliła, że „ta wystawa ma wielką moc przekazu historycznego. To na bazie takich lokalnych, rodzinnych historii kształtujemy tę wielką, ogólną. Marzy mi się żeby przyjechało tu wiele szkół z całej Wielkopolski.”
Na wernisażu obecni byli goście specjalni, reprezentujący gminę Czermin. Wójt Sławomir Spychaj:
„16 lat temu mieszkańcy Wieczyna ufundowali tablicę jako znak pamięci tych wydarzeń historycznych. One ciągle są lokalnie badane i żyją w naszej pamięci. Mam nadzieję, że uda nam się kiedyś wydać książkę o tym wycinku naszej historii.”
Wystawa „Depozyt z wieczyńskiego prezbiterium” z nowymi opracowaniami historycznymi oraz programem towarzyszącym wystawie (wykłady i oprowadzania autorskie) przybliżą nie tylko historię niezwykłego znaleziska, ale również wielkopolskiej konspiracji. Jak podkreśla Kierownik Muzeum Uzbrojenia Krzysztof Jankowiak „Impulsem do stworzenia wystawy stało się przypadkowe odkrycie zapomnianego albumu, stworzonego przez funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej. Pracownicy muzeum, po starannym zapoznaniu z nim, stwierdzili, że zawarte wewnątrz zdjęcia, opisy i informacje są gotowym materiałem na wystawę i rzucają nowe światło na dotychczas znane eksponaty”.
Zapraszamy:
28 sierpnia godzina, 11:00 oprowadzanie kuratorskie z Witoldem Rogowskim
16 września, godzina 17:00 prelekcja „poznańscy leśnicy w konspiracji wielkopolskiej 1939-1945”
Historia depozytu
W 1978 roku w Wieczynie nieopodal Kalisza ksiądz proboszcz w kościele pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa trakcie przygotowań zmiany dekoracji w nawie głównej przypadkiem odkrył skrytkę. Po ponad 30 latach od zakończenia II Wojny Światowej odnalazł w niej broń i amunicję. Specjalna grupa funkcjonariuszy z Komendy Wojewódzkiej MO w Kaliszu oraz saperów z Poznańskiego Okręgu Wojskowego odpowiednio zabezpieczyła wojenne znalezisko, w którego skład wchodziły, jak relacjonowała prasa: „(…) 34 granaty, 2 ręczne karabiny maszynowe, 4 pistolety maszynowe, 5 zapasowych luf karabinowych, 2 rewolwery 6-strzałowe, kilka opakowań z detonatorami, około 5 kg trotylu, 7 metalowych puszek z taśmami załadowanymi 2.100 nabojami, 65 magazynków i prawie tyle samo bagnetów, 370 szt. amunicji do pistoletów, skrzynka, a w niej 2.645 nabojów, 2 apteczki z lekarstwami, uszkodzone słuchawki do radiostacji i wreszcie 17 opasek koloru biało-czerwonego z literami WP oraz orzełek z koroną. Były tam jeszcze i inne drobiazgi, jak choćby pas skórzany, na którego metalowej klamrze wyryte były znamienne słowa «Gott mit uns», gwizdek, różne urządzenia do ładowania taśm, szereg blaszanych pudełek szczelnie zamkniętych itp. (…)”[1]. Zgodnie z ustaleniami historycznymi broń pochodziła z brytyjskiego zrzutu dokonanego jesienią 1944 r. w miejscowości Ołobok. Świadczy to o prężnym ruchu konspiracyjnym w Wielkopolsce. W 1983 roku większość depozytu została przekazana przez Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Kaliszu do nowopowstałego wtedy na poznańskiej Cytadeli Muzeum Armii „Poznań”. Do 2002 roku był on prezentowany na wystawie stałej. Później trafił do muzealnych magazynów.
- Wystawa czasowa: „Depozyt z wieczyńskiego prezbiterium”
- Czas trwania wystawy: 19 sierpnia 2025 – 30 września 2026
- Autorzy wystawy: Witold Rogowski i Krzysztof Hoff
Dofinansowano ze środków Samorządu Województwa Wielkopolskiego. Zadanie pn.: Wystawa czasowa „Depozyt z wieczyńskiego prezbiterium”.
[1] „Sztandar Młodych” Nr 49 (8658) z 27 lutego 1978 r.
